dinsdag 24 juni 2014

Haarsieraden in Våmhus

Våmhus was een van de bestemmingen die op mijn lijstje van te bezoeken plaatsen stond. Wij waren er vorig jaar doorheen gereden, op weg van Orsa naar Mora, maar toen wist ik nog niet dat daar een bijzonder handwerk te zien was. De locatie die ik  nu wilde bezoeken was een klein winkeltje "Myrans Hemslojd". Het hemslöjd winkeltje had ik vorig jaar wel gezien, maar veel plaatsen in Zweden hebben zo'n winkel en het is ondoenlijk om iedere keer te stoppen. Dit jaar gingen we terug naar Våmhus. Deze keer reden we in tegengestelde richting, van Mora naar Orsa.



Tegen half één stapten we het hemslöjd winkeltje in Våmhus binnen. In het portaaltje zag ik al datgene waar mijn belangstelling naar uitging. Sieraden gemaakt van haar. Het portaaltje was een museumpje, met foto's, informatie en haarsieraden.




Toen de eigenaar, Erik Svensson, vanuit de woning in de winkel kwam, vertelde ik meteen dat ik op internet gelezen had over haarwerk dat in Våmhus wordt gemaakt. Vanaf het begin van de 19e eeuw tot begin 20e eeuw reisden jonge vrouwen uit Våmhus en Bonäs naar Noord Europese landen om haarsieraden te maken voor opdrachtgevers. Zij werden hårkullor genoemd.




Toen deze haarsieraden later uit de mode raakten kreeg het haarwerk minder aandacht en zou de kennis van dit handwerk verloren gegaan zijn. In de jaren vijftig van de 20e eeuw kwam haarwerk opnieuw in de belangstelling in Våmhus en werd dit handwerk doorgegeven aan een volgende generatie vrouwen. Een van de vrouwen die daar voor zorgde was Ada Ryttar. Van haar staat er een standbeeld in Våmhus als symbool voor de vele hårkullor.




Joanna Svensson, echtgenote van Erik Svensson, heeft het haarwerk destijds van Ada Ryttar geleerd. Zij geeft zelf al weer vele jaren les. Zo zijn er in Våmhus weer vele jonge vrouwen die haarsieraden kunnen maken. Helaas stond Joanna net op het punt om naar een afspraak te gaan, toch wilde ze snel even laten zien hoe het in z'n werk gaat.



Een strengetje bestaat uit 25 haren. Door de gewichtjes hangen de strengetjes strak. Verder heeft het wat weg van kantklossen. Vroeger werd er veel paardenhaar gebruikt, later ook mensenhaar.






Joanna's man vertelde nog uitgebreid verder over de geschiedenis van Våmhus en de haarsieraden. Hij haalde een prachtige horlogeketting van hem tevoorschijn die door Ada Ryttar gemaakt was.






Helaas was VÅMHUS GAMMELGÅRD nog gesloten. Daar zijn in de zomer veel haarsieraden te zien, o.a. deze bijzondere bruidskroon. Er worden dan ook haarwerk demonstraties gegeven.



Erik Svensson maakt zelf prachtige berkenhouten manden. Helaas heb ik daar helemaal geen foto's van gemaakt. Op sommige foto's is er een glimp van te zien.

Informatie: http://www.myranshemslojd.nu/en/Welcome.html

25 opmerkingen:

  1. Wat zullen jullie hebben genoten van deze vakantie,...
    En het zal zeker wel weer goed komen met je kruiden,..
    ;o)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Geweldig dat deze sieraden nog gemaakt worden. Ik ken ze alleen van musea. Ik had geen idee hoe ze gemaakt worden. Leuk dat je dat laat zien. Prachtige sieraden.
    Groetjes Will

    BeantwoordenVerwijderen
  3. ik zit hier ademloos naar te kijken Willy , wat een biezondere kunstvorm , bedankt voor het delen !

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Altijd weer zeer interessant die bezoeken op locatie van jou Willy tijdens vakantie's die met volkskunst te maken hebben.
    Volkskunst is van alle tijden en van alle landen,al in de tijd van Germanen en Romeinen zijn er voorbeelden bekend van sieraden gemaakt uit (paarden)haar,zo werden er bij opgravingen ook kettingen, ringen en armbanden gevonden van paardenhaar.
    En omdat vooral paardenhaar een sterk materiaal is en een product wat makkelijk gewonnen kan worden worden er tot op de dag van vandaag nog altijd mooie sieraden aangeboden gemaakt van paardenharen.
    En helemaal speciaal wordt het natuurlijk door de aparte knooptechniek zoals op jou foto's te zien,leuk dat je een korte demonstratie kreeg.

    Nou heb ik absoluut geen verstand en kennis van knooptechnieken maar bij het bekijken van je post moest ik meteen denken aan de rage die paar jaar geleden over de wereld uit waaierde scoubidou geheten en er ontstonden allerlei frutsels,waaronder vriendschapsarmbandjes geknoopt met soepele ,ronde,holle,kleurrijke, plastic draadjes.Ook hier weer 'door het volk,voor het volk'

    Fijne dag en lieve groet,
    Ger



    BeantwoordenVerwijderen
  5. Bijzonder! We kennen deze sieraden vooral in combinatie met koninginVictoria in het 19e eeuwse Engeland en dan ook nog samen met touwwerk.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Hej Willy,
    Ik heb niet bezocht uw blog sinds een tijdje! Het is goed om hier weer te zijn!
    Ik heb gekeken naar uw eerdere berichten en ik heb een aantal foto's vastgemaakt op mijn Pinterest boards al!
    Met mijn beste wensen!
    nurdan

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Wat een leuk adresje, met al het handwerk voor jou zeker de moeite waard. Mijn blik gaat overigens ook naar de buitenkant, ik vind zulke huizen zo mooi!

    Lieve groet, Ingrid

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Willy, het is altijd weer een genot om jouw blog te lezen over al die bijzondere plekjes die jij weet te vinden. Dit haarwerk is wel heel speciaal, ik ben benieuwd of er nog steeds opdrachtgevers voor zulk fijn werk zijn.

    Prachtig!

    groetjes,
    Anita

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Wat bijzonder de haarwerkstukken.
    En vind het gele zonnige huis ook errug leuk!
    groetjes van Marijke

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Bij haarsieraden dacht ik natuurlijk eerst aan sieraden voor ín het haar...
    Wat apart dat er sieraden gemaakt zijn van haren, daar had ik nog niet eerder van gehoord. Wat leuk dat je een kleine demonstratie kreeg en dat er zo uitgebreid met je gesproken is om het een en ander uit te leggen. Zo heb ik er ook fijn van mee kunnen genieten, dank je wel weer!
    Groetjes

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Hallo Willy. Dit is volkomen nieuw voor me. Het krukje kende ik wel dat wordt gebruikt voor koorden te maken.Ik vind het heel bijzonder.Groetjes Tony

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Wat leuk om zo even mee te mogen kijken!

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Wat leuk om te zien, ook hoe eea gemaakt wordt

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Hallo,
    Wat mooi en wat kunstig!
    Mijn oma had een ketting met een hangertje met daarin gevlochten haar van haar overleden kindje.
    Ze had geen enkele foto van het kindje.
    Waar het hangertje nu is????
    Mooi, dat je dit laat zien aan ons.
    Gr.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Toen ik het voor het eerst zag, wist ik niet wat ik zag! haren!!!

    Ik ga dit meteen opslaan dit adresje, en wie weet!!

    Ik die in Zweden woon, leer meer via jou site, wat er zoal ik hier te ontdekken is

    Groetjes uit Zweden

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Wat een mooi blogje Willy, ik had er wel eens van gehoord en heb hier en daar ook wel eens haarsieraden gezien. Bedankt voor de uitvoerige informatie dat kan jij als de beste.
    Veel liefs
    Zonnige groet
    Mapi

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Nog nooit van gehoord. Wel grappig dat er 1 plaats in Zweden is, waar ze de traditie onverdroten voortzetten.

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Hej Willy-Tjorven!
    Så roligt att du är en sån fin ambassadör för Sverige! Och tänk att du har varit hos hårkullorna i Våmhus. Min mormor är född i Hjortnäs, inte så långt därifrån och hon hade en brosch av hår som jag minns från när jag var liten.
    Tack för din kommentar hos mig! Kul att du och även mannen fick 10 Carl Larsson-poäng!

    Sommarkram till dig från Eva-Mari

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Wat leuk, Willy! De techniek die Joanna laat zien is hetzelfde als bij Kumihimo, Japans vlechtwerk. Daar gebeurt het met een schijfje met inkepingen, waar de draden om en om in geklemd worden (voor zover ik weet niet met haar, trouwens). Ik heb het zelf eens met gewoon gekleurd katoendraad gedaan en kreeg zo prachtige koorden. Boeiend dat dezelfde techniek in twee totaal verschillende culturen is ontstaan.

    BeantwoordenVerwijderen
  20. P.s. dank je wel voor je links naar mooie theeplekjes.

    BeantwoordenVerwijderen
  21. Dit is vrij bijzonder, en heb ik nog nooit gezien !

    BeantwoordenVerwijderen
  22. Wat is dit bijzonder om te zien en wat hadden ze prachtige haarjuwelen...zo mooi allemaal.en dat gele huis...wauw...prachtig...
    ...lieve groet Marjon

    BeantwoordenVerwijderen
  23. Had even een aardige dip, en ben niet veel op de diverse blogs geweest. Ook deze prachtige foto's met het bijbehorende verslag heb ik genist. Geweldig stuk handen- en haararbeid. Mooi dat je dat voor ons vastlegde op de "gevoelige plaat". Dankjewel.

    BeantwoordenVerwijderen