Nordiska Museum deel 3 Sami

In de noordelijke delen van Zweden, Noorwegen,Finland en een klein deel van Rusland wonen de Sami (ook Samen). Ze worden ook wel Lappen genoemd, maar dat vinden ze zelf een scheldwoord. Het gebied waar ze wonen wordt Sápmi genoemd. In Zweden leven ongeveer 20.000 Sami.

Vroeger waren de Sami hoofdzakelijk een rondtrekkend volk, ze volgden de rendierkudden in hun zoektocht naar voedsel. De kudde voorzag hen van melk, vlees en huiden. De rendieren werden ook voor het trekken van de sleden gebruikt. Een ander deel van de Sami leefde van de visserij.

Tegenwoordig wonen de meeste Sami op vaste plekken en leven voornamelijk van de visserij, jacht en hedendaagse beroepen o.a. het toerisme, industrie en dienstverlening. Een klein deel leeft nog van het houden van rendieren en trekt rond, men gebruikt moderne hulpmiddelen als sneeuwscooter en helikopter.  De rondtrekkende Sami leven in tenten (LAVVU) en in de winter als ze op een vaste plek verblijven in hutten. Veel jonge Sami trekken naar de steden, bijvoorbeeld Stockholm, voor een verzekerde toekomst.

Om er voor te zorgen dat de Samisch taal (verschillende dialecten),cultuur en woonomgeving niet verloren gaat door veranderingen die bij deze tijd horen, hebben de Sami een eigen Parlement die daar voor opkomt.

In het NORDISKA MUSEUM in Stockholm is een vaste tentoonstelling over het leven van de Sami en daar zie je een deel van de prachtige kleding die ze zelf maken. De blauwe pakken afgewerkt met kleurig geweven banden, de rendierhuid laarzen, die gevuld worden met gedroogd gras en gedragen worden met blote voeten, lederen buideltjes versierd met kraaltjes.

Meer musea met tentoonstellingen over de Sami: NORSK FOLKMUSEUM NOORWEGEN, ALTA MUSEUM NOORWEGEN, VÁRJATT SÁMI MUSEA  NOORWEGEN, AJTTE MUSEUM ZWEDEN, SIIDA SAMI MUSEUM FINLAND, ARKTIKUM FINLAND.

SAAMIBLOG

 Beleef een winterreis door het Finse deel van Lapland.

 ...

I Go to America - Swedish American Women and the life of Mina Anderson

Aan het eind van haar leven, schreef Mina Anderson haar memoires. De Zweedse schrijver VILHELM MOBERG gebruikte een deel van die gegevens voor Kristina, de vrouwelijke hoofdpersoon in zijn emigratieroman UTVARNDRANA/THE EMIGRANTS, die voortdurend naar haar vaderland verlangt (daar een andere keer meer over). Maar Mina's levensverhaal is heel anders. Joy Lintelman, hoogleraar geschiedenis aan Concordia College in Moorhead Minnesota (specialisme immigratie geschiedenis en vrouwen geschiedenis), ontdekte de memoires in een archief in Zweden en deed naast haar werk en gezin 15 jaar onderzoek. Dit resulteerde in het boek I GO TO AMERICA Swedish American Women and the Life of Mina Anderson.

Mina Anderson wordt geboren in 1867 en groeit op in een boerengezin in Dalsland. Het zijn armoedige tijden. Kinderen werken al vanaf jonge leeftijd mee in het gezin. Op 15 jarige leeftijd staat Mina op eigen benen en werkt als dienstmeid. Ze maakt lange dagen van 's morgens 5 uur tot 's avonds 10 uur en de verdiensten zijn laag. Op 23 jarige leeftijd krijgt ze van een naar Amerika geemigreerde oom een ticket voor de overtocht. In een plaats in Wisconsin werkt ze eerst als dienstmeid. Na een half jaar verhuist ze naar Twin Cities in Minnesota, waar ze haar man Jacob Halgren ontmoet die kleermaker is. Als ze één kind hebben en een tweede op komst is verhuizen ze naar het landelijk gelegen Mille Lacs County, waar ze op een boerderij werken. Mina en haar man krijgen zeven kinderen. Hoewel het geen makkelijk leven is, zijn de omstandigheden beter dan in haar vaderland. In de periode van 1881 tot 1920 zijn er 250.000 jonge vrouwen die Zweden verlaten voor een betere toekomst in Amerika.

Interview met de schrijfster Joy Lintelman over het boek.

Pauze in Lekhyttan

Op een bewolkte middag, met af en toe een bui, reden we noordwestelijk van Örebro (in het landschap Närke). Onderweg werd er regelmatig gestopt om foto's te maken en te genieten van de rode huizen en de omgeving. Vlak landschap werd afgewisseld met glooiend landschap. Akkerland en weilanden werden afgewisseld met bossen. Verharde wegen werden afgewisseld met zandwegen.

Deze schuur vond ik bijzonder, het behoort bij landgoed KÅVI SÄTERI (tweede foto).

Er zijn weinig meren in deze streek. Het meer Tysslingen is een plek waar in het voorjaar (maart/april) duizenden WILDE ZWANEN uitrusten tijdens hun vlucht naar Finland en Rusland. Wat had ik ze graag gezien. Wij waren er in juni, het was er doodstil.

Dit is het kerkje van Gräve, het staat midden in het vlakke groene landschap en behoort tot de gemeente Tysslinge.

Even later reden we in de buurt van GARPHYTTAN NATIONAL PARK.

In Lekhyttan, gelegen aan de voet van de Kilsbergen (bergachtig natuurgebied), ten westen van Örebro, maakten we een langere stop. Het lijkt of de tijd er heeft stilgestaan. Het is een prachtig oud mijnwerkersdorpje met huizen van 1700-1800.

Er staat een bord met de naam Hallagården. Hallagården was vroeger eigendom van een mijnbouweigenaar. Nu zijn er een B&B, een café, een winkel (o.a. wol), een dierenparkje en tentoonstellingsruimtes. Vanaf Pasen tot half oktober is het ieder weekend geopend en zijn er verschillende activiteiten. 

 Helaas was het geen weekend.

Informatie: http://hallagarden.nu/

Uitslag give away

Het is tijd voor de uitslag van de GIVE AWAY. Allereerst wil ik iedereen bedanken voor het meedoen en de lieve reacties. Zoals je kon lezen blog ik nu vier jaar, al die jaren met veel plezier. Vorig jaar was er even een dip door de foute migratie van Weblog, waardoor mijn oude blog onherkenbaar werd, maar na een maand ben ik bij Blogger gestart met twee nieuwe blogs en daar voelde ik mij al snel thuis.

Fijn dat er nu zoveel lezers de weg naar mijn nieuwe blogs hebben gevonden. Ik vind het leuk dat ik iemand blij kan maken met deze give away. De geborduurde theedoek is gewonnen door HEIDI KUIJER. Van harte gefeliciteerd. Als je contact met mij opneemt, kunnen we een patroontje afspreken en komt er een naar je toe. Het e-mailadres staat onderaan dit blog bij mijn profiel.

Gårds Caféet in Leksand

Als we in Zweden zijn is dit een van de adressen waar ik graag ga koffiedrinken, het Gårds Caféet in Leksand in het landschap Dalarna. Wij waren er zo rond half elf 's morgens. Op dat moment de enige gasten die binnen plaats namen. De overige gasten zaten buiten op het terras, want het was heerlijk weer. Als je de foto's ziet dan begrijp je wel waarom wij een plekje binnen uitzochten. Het ziet er heel sfeervol en vooral Zweeds uit.

De koffie staat klaar in deze ketels. Nu een plekje zoeken waar we gaan zitten. Dat vind ik altijd moeilijk want er zijn zoveel leuke sfeervolle hoekjes. Op deze plek drinken we ons eerste kopje koffie.

Een glas water mag je ook inschenken.

Dit is een leuke plek om met ons tweede kopje koffie te gaan zitten. Het tweede kopje koffie of thee is gratis, dat is vaak zo in Zweden.

Veel van de spulletjes zijn te koop. Je kunt de prijskaartjes zien.

 Het café is dit jaar uitgebreid met een nieuwe afdeling in een geheel andere stijl.

 

 

Leuk om te zien hoe Carl Larsson, Diego Rivera en Pablo Picasso hier samengaan.

 

Ook mooi en sfeervol, maar ik kies bij een volgend bezoek toch weer een plek in het andere deel van het café.

GÅRDS CAFÉET

...